Cây ổi tiên

NMH

19-10-2025

Created by ChatGPT

Ông lão làm vườn gần Xóm Chim kính Lão Tử, yêu Trang Tử. Ông chọn tu tiên đạo theo lối làm vườn. Mãi rồi ông lão tìm được cây ổi tiên, nghe bảo rằng quả chín thơm nức tới tận đỉnh Hoa Sơn. Nếu cây ra quả, ông định sẽ mang lên kính dâng các vị đạo tiên.

Thật không may, đã ba năm rồi, hoa còn chưa trổ, nói gì quả chín.

Có lần bắt gặp ông lão rầu rĩ, Bói Cá hỏi chuyện. Ông kể lại sự tình. Bói Cá đáp: “Ông đã yêu kính Trang Tử, chắc ngài ấy sẽ không tiếc vài lời chân thực cho ông.”

Sau đó, Bói Cá thu xếp được ông lão gặp Trang Tử. Ông lão lại kể lể sự tình.

Trang Tử: “Vậy ông nói về thuật chăm cây ổi tiên ta nghe xem.”

Ông lão tỉ mỉ tả lại. Đất khô thì tưới đều đặn, ngày một hai lần. Lá vàng, sâu, thì ngắt tỉa bỏ đi. Cành nào mọc lỏi thì tỉa cho đều, không tranh cướp nắng cành khác. Có sâu thì rình bắt bằng được dù ngày hay đêm. Đất cằn thì mang xác cá, cua, ốc đắp gốc cho thêm màu mỡ, v.v..

Trang: “Nghe kể, tôi thấy ông nâng niu chăm sóc cây rất cẩn thận, cũng rất yêu quý cây. Cây sẽ sống tốt.”

Bói Cá cả mừng, nhanh nhau hỏi chen hộ ông lão: “Thế là rồi sẽ đậu quả ổi tiên phải không, thưa Trang Tử?”

Trang Tử cười: “Cái mỏ của ngươi nhanh đấy, nhưng chỉ để gắp cá. Ta có bảo có quả đâu!” Rồi quay ra bảo ông lão, “Cây tốt lá, sống khỏe, nhưng không có quả vì nghịch Đạo.”

Ông lão sửng sốt thắc mắc rằng mình yêu cây, chăm chút vậy sao lại nghịch Đạo được. Trang Tử đáp:

“Đừng nói ổi tiên, dẫu có là ổi thường thì cũng phải chịu hạn mới biết quý nước uống. Chưa khát đã uống, thì có thuận Đạo chăng? Phải ngày ông tưới no nước sáng, đến chiều ông trời làm mưa to, thì thế nào là đủ là thiếu?”

Ngẫm nghĩ thấy có lý, ông lão hỏi tiếp: “Nhưng tỉa cành, bắt sâu không lẽ cũng trái Đạo?”

Trang Tử: “Ông tỉa cành cho vừa mắt ông, chứ ông đã hỏi ý kiến cây ổi chưa? Sâu tuy phá hoại, nhưng nhờ sâu cắn mà ổi nhớ tới mùa phải ra hoa, cho quả, mà truyền nòi, cái lý này của Đạo mà mấy chục năm làm vườn ông cũng lạ sao?”

Ông lão thán phục, xin hỏi nốt: “Vậy còn đắp mầu cho đất thì trái Đạo chỗ nào?”

Trang Tử: “Không trái, không trái, nhưng thứ tanh hôi ông đắp vào chẳng phải rủ thêm bọn chuột tới cùng tiệc tùng cắn phá hay sao?”

Cả ông lão lẫn Bói Cá đều ồ lên thán phục. Ông lão cũng hiểu ra chỉ cần bớt thò tay vào chăm quá thì sẽ toại nguyện.

Bói Cá tranh thủ hỏi thêm: “Tại sao hôm nọ có người hỏi ý kiến diệt mối, ngài chỉ hát rồi leo lên cây, không giúp giải đáp, mà hôm nay lại giúp ông lão làm vườn?”

Trang Tử hạ giọng: “Ta khoái ổi organic.”

References

[1] Vuong QH. (2024). Wild Wise Weird. https://books.google.com/books?id=N10jEQAAQBAJ

[2] Zhuang Zhou. (1964). Zhuangzi.

[3] Nguyen MH. (2025). Kingfisherish Wandering. https://www.amazon.com/dp/B0FVLLLXNW/