Sự gắn kết giữa đa dạng sinh học và tài chính: Một chiến lược thiết yếu cho phát triển bền vững

Nhọ Nồi

23-04-2025

– It has been a very difficult fishing season. If we want to be full, we have to create a joint venture.

Trích “Joint Venture”; Wild Wise Weird [1]

Tốc độ suy giảm đa dạng sinh học toàn cầu ngày càng tăng không chỉ tạo ra một cuộc khủng hoảng sinh thái mà còn gây ra mối đe dọa kinh tế nghiêm trọng. Nhận thức được điều này, sự giao thoa giữa đa dạng sinh học và tài chính đã nổi lên như một lĩnh vực then chốt nhằm thúc đẩy phát triển bền vững [1]. Tuy nhiên, như Jonäll và cộng sự [2] chỉ ra, lĩnh vực này vẫn còn đang ở giai đoạn sơ khai — đặc trưng bởi sự phân mảnh trong nghiên cứu, thiên về lý thuyết và thiếu nền tảng thực nghiệm cần thiết để thúc đẩy các giải pháp thực tiễn.

Trong bài tổng quan toàn diện về 17 nghiên cứu tiêu biểu được công bố từ năm 2020, các tác giả đề xuất một chương trình nghiên cứu có cấu trúc xoay quanh năm hướng chính: chiến lược đa dạng sinh học cho doanh nghiệp và tài chính, đo lường và báo cáo, thu hút các bên liên quan và các ngành, xây dựng các cách tiếp cận nền tảng để hành động, và nghiên cứu thực nghiệm thông qua các nghiên cứu tình huống. Mỗi hướng đi đều nhấn mạnh sự cần thiết cấp bách của các phương pháp đa ngành, dựa trên dữ liệu, nhằm tích hợp các yếu tố đa dạng sinh học vào hệ thống tài chính [2].

Một phát hiện then chốt từ nghiên cứu là vai trò quan trọng của các tổ chức tài chính trong việc ngăn chặn mất mát đa dạng sinh học — thông qua việc tích hợp các rủi ro sinh thái và sự phụ thuộc vào tự nhiên vào các quyết định đầu tư, khung bảo hiểm và thực hành kế toán [3,4]. Tuy vậy, những thách thức vẫn tồn tại. Chúng bao gồm việc phát triển các chỉ số đa dạng sinh học (biodiversity metrics) mạnh mẽ và có thể so sánh được, nâng cao tính minh bạch trong báo cáo doanh nghiệp, và đảm bảo rằng các công bố tài chính liên quan đến đa dạng sinh học là đáng tin cậy và hợp lệ. Ngoài ra, các cơ chế như bù đắp đa dạng sinh học (biodiversity offsetting) cần được đánh giá chặt chẽ để xác minh hiệu quả thực tế, thay vì chỉ đạt yêu cầu tuân thủ quy định [2].

Jonäll và cộng sự [2] đưa ra lời kêu gọi hành động rõ ràng: nếu thiếu bằng chứng thực nghiệm và các nghiên cứu tình huống thực tế, những nỗ lực liên kết tài chính với mục tiêu đa dạng sinh học sẽ chỉ dừng lại ở mức lý thuyết. Thu hẹp khoảng cách này đòi hỏi sự hợp tác tích cực giữa giới học thuật, các bên liên quan trong ngành và các nhà hoạch định chính sách nhằm biến dòng chảy tài chính thành một lực lượng hỗ trợ khả năng phục hồi sinh thái [5].

Phúc lợi con người và sự ổn định kinh tế gắn bó mật thiết với sức khỏe của các hệ sinh thái tự nhiên. Việc bỏ qua yếu tố đa dạng sinh học trong các quyết định tài chính sẽ gây ra những chi phí tiềm ẩn mà xã hội khó có thể gánh chịu [6,7]. Đầu tư vào thiên nhiên không chỉ là một trách nhiệm đạo đức; đó còn là một chiến lược thiết yếu để đảm bảo sự thịnh vượng lâu dài.

Tài liệu tham khảo

[1] Karolyi GA, Tobin-de la Puente J. (2023). Biodiversity finance: a call for research into financing nature. Financial Management, 52, 231-251. https://doi.org/10.1111/fima.12417 

[2] Jonäll K, et al. (2025). The biodiversity–finance nexus: a future research agenda. Current Opinion in Environmental Sustainability, 72, 101504. https://doi.org/10.1016/j.cosust.2024.101504

[3] Dasgupta P. (2021). The economics of biodiversity: the dasgupta review. HM Treasury.

[4] Josefsson J, et al. (2021). Compensating for lost nature values through biodiversity offsetting — where is the evidence? Biological Conservation, 257, 109117. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2021.109117 

[5] Vuong QH, Nguyen MH. (2024). Better Economics for the Earth: A Lesson from Quantum and Information Theories. https://www.amazon.com/dp/B0D98L5K44

[6] Vuong QH, Nguyen MH. (2024). Exploring the role of rejection in scholarly knowledge production: Insights from granular interaction thinking and information theory. Learned Publishing, 37, e1636. https://doi.org/10.1002/leap.1636 

[7] Nguyen MH. (2024). How can satirical fables offer us a vision for sustainability? Visions for Sustainability. https://ojs.unito.it/index.php/visions/article/view/11267