Nông nghiệp dưới luật nước ngọt: Nghiên cứu trường hợp New Zealand về quản lý, sức chống chịu và giá trị kinh tế

Cun Cút

06-04-2025

To ensure the health of the prophet of the Bird Village, the disciples scrambled to make preparations: nutritious vegetables, mashed cornmeal, soft rice, herbs, etc. Only fish was absolutely absent because that was the principle of the practice. This one ultimate rule could not be violated.

Trích “Mansion”; Wild Wise Weird [1]

Trước mối lo ngại ngày càng gia tăng về suy thoái nguồn nước ngọt do hiện tượng dòng chảy dinh dưỡng (nutrient runoff ) từ nông nghiệp thâm canh, New Zealand đã tiến hành các cải cách quy định nhằm cải thiện chất lượng nước. Nghiên cứu của Percy và cộng sự [2] tập trung phân tích tác động của các quy định về nước ngọt—đặc biệt tại lưu vực Selwyn Waihora thuộc vùng Canterbury—đối với giá trị đất nông nghiệp, năng suất trang trại, và nhận thức của nông dân.

Thông qua phương pháp nghiên cứu hỗn hợp (mixed-methods approach), kết hợp giữa phân tích dữ liệu giao dịch mua bán đất chăn nuôi bò sữa giai đoạn 2000–2023 và phỏng vấn sâu với 13 nông dân, nghiên cứu này thách thức quan điểm phổ biến cho rằng các quy định môi trường luôn khiến giá trị đất đai sụt giảm. Trong khi các mô hình dự báo trước đó cho thấy giá đất sẽ giảm mạnh do giới hạn nghiêm ngặt về dinh dưỡng [3,4], kết quả nghiên cứu lại phản ánh một bức tranh phức tạp hơn. Phần lớn nông dân được khảo sát cho biết các quy định về nước ngọt có tác động trung lập hoặc thậm chí tích cực đến giá trị đất và lợi nhuận trang trại [2].

Để tuân thủ Plan Change 1 thuộc Land and Water Regional Plan, các nông dân đã triển khai nhiều biện pháp giảm thiểu như nâng cấp hệ thống xử lý nước thải (effluent systems), cải thiện cơ sở hạ tầng tưới tiêu, và xây dựng vùng đất ngập nước. Dù những thay đổi này chủ yếu nhằm đáp ứng yêu cầu pháp lý, các nông dân đều công nhận rằng chúng góp phần nâng cao hiệu quả vận hành và tăng cường tính bền vững lâu dài của hệ thống nông nghiệp.

Đáng chú ý, đa số nông dân tỏ ra do dự trong việc thực hiện các cải tiến môi trường vượt mức quy định bắt buộc. Nguyên nhân chủ yếu là sự không chắc chắn về các thay đổi chính sách trong tương lai, lo ngại rằng những người tiên phong sẽ không được công nhận nếu các quy định mới bỏ qua các nỗ lực tự nguyện trước đó. Nghiên cứu xác định đây là một rào cản đáng kể đối với việc quản lý môi trường mang tính chủ động. Thay vào đó, nhiều nông dân lựa chọn giữ lại một số giải pháp công nghệ như “đòn bẩy tiềm năng” để tuân thủ trong tương lai, phản ánh một chiến lược thích ứng có tính toán hơn là một đạo đức môi trường thuần túy.

Mặc dù một số trang trại—đặc biệt ở gần hồ Ellesmere—gặp khó khăn trong việc giao dịch do định kiến tiêu cực liên quan đến quy định nước ngọt, việc tuân thủ quy định hiện nay lại dần trở thành yếu tố then chốt trong xác định giá trị đất nông nghiệp. Các doanh nghiệp nông nghiệp lớn, có khả năng cân bằng lượng mất mát dinh dưỡng giữa nhiều khu đất, tỏ ra đặc biệt linh hoạt trong thích ứng. Điều này cho thấy rằng việc gia tăng độ phức tạp của hệ thống pháp lý có thể vô tình tạo lợi thế cho xu hướng hợp nhất quy mô lớn trong ngành nông nghiệp.

Tổng thể, nghiên cứu cho thấy mối quan hệ tinh tế nhưng mang tính xây dựng giữa quy định môi trường và thực hành nông nghiệp. Các quy định về nước ngọt đã thúc đẩy nông dân áp dụng những thay đổi mà họ có thể không chủ động thực hiện, dẫn đến các cải thiện môi trường mà không gây ra xáo trộn kinh tế trên diện rộng. Phát hiện này nhấn mạnh tiềm năng của một chính sách được thiết kế hợp lý và truyền thông rõ ràng trong việc kết nối bền vững sinh thái với tính khả thi của nông nghiệp, qua đó củng cố mối liên kết cân bằng và đôi bên cùng có lợi giữa con người và thiên nhiên [5].

Tài liệu tham khảo

[1] Vuong QH. (2024). Wild Wise Weird. https://www.amazon.com/dp/B0BG2NNHY6/

[2] Percy E, et al. (2025). The effect of freshwater regulation on farmland values in New Zealand – ‘Dairy farming in Selwyn Waihora, Canterbury’. Land Use Policy, 153,  107516. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2025.107516

[3] McCarthy I, Squires G. (2017). Improving water quality with rural land use policy: (re)balancing farmland regulation, intensification and financial viability. Town Planning Review, 88(6), 607-613. https://doi.org/10.3828/tpr.2017.37 

[4] Muller CF, Neal MB. (2019). The impact of nutrient regulations on dairy farm land values in Southland. New Zealand Journal of Agricultural Research, 62(4), 457-475. https://doi.org/10.1080/00288233.2018.1509876 

[5] Nguyen MH. (2024). How can satirical fables offer us a vision for sustainability? Visions for Sustainability. https://ojs.unito.it/index.php/visions/article/view/11267