Khủng hoảng ngầm: Các loài động vật có vú nhỏ ở Bắc Mỹ đang biến mất nhanh chóng

Hạc Cổ Trắng

04-04-2025

Two titles of nobility given by Humans are not easy for anyone living on this Earth to obtain. 
[…] 
Two titles of nobility given by Humans are not easy for anyone living on this Earth to obtain.

Trích “Titles of Nobility”; Wild Wise Weird [1]

Trong một nghiên cứu quan trọng quy mô lục địa, các nhà nghiên cứu đã phát hiện sự suy giảm rộng rãi và đáng kể về số lượng động vật có vú nhỏ ở các khu vực không nhiệt đới của Bắc Mỹ trong 35 năm qua [2]. Ngược lại với giả thuyết ban đầu cho rằng số lượng động vật có vú nhỏ có thể tăng lên do sự giảm sút của các loài thú ăn thịt, kết quả nghiên cứu cho thấy một xu hướng giảm dần đều và đáng lo ngại.

Nhóm nghiên cứu đã tổng hợp một bộ dữ liệu chưa từng có, bao gồm 818 chuỗi thời gian về số lượng động vật có vú từ 91 nguồn, đại diện cho 66 loài và hơn 5.300 điểm dữ liệu số lượng cá thể—đây là bộ sưu tập rộng lớn nhất về loại dữ liệu này cho đến nay. Sử dụng phương pháp mô hình Bayesian phân cấp, họ ước tính mức suy giảm trung bình hàng năm của số lượng động vật có vú nhỏ là 3,6%. Trong số các loài được khảo sát, 60 loài có xu hướng số lượng giảm, với 14 loài có bằng chứng thống kê mạnh mẽ về sự suy giảm [2].

Động vật có vú nhỏ đóng vai trò quan trọng trong các chức năng sinh thái như là con mồi, kẻ săn mồi và phát tán hạt giống. Sự suy giảm của chúng gây ra những rủi ro đáng kể đối với sự ổn định của hệ sinh thái, có thể làm gián đoạn các mạng lưới thực phẩm và ảnh hưởng đến các loài phụ thuộc vào chúng làm thức ăn, chẳng hạn như chó sói và hải ly [3,4]. Hơn nữa, sự giảm sút trong việc phát tán hạt giống nhờ động vật gặm nhấm có thể cản trở sự tái sinh và khả năng phục hồi của rừng, đặc biệt là khi đối mặt với biến đổi khí hậu [5].

Một sự kết hợp phức tạp các yếu tố có thể là nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm này. Các yếu tố chính bao gồm mất mát và phân mảnh môi trường sống, giảm sẵn có nguồn thức ăn do sự suy giảm của quần thể côn trùng và cây ăn quả, áp lực săn mồi gia tăng từ sự phục hồi của các quần thể chim ăn thịt, sự tiếp xúc với thuốc diệt chuột, và tác động của biến đổi khí hậu như sự giảm bớt lớp tuyết phủ trong mùa đông [2].

Mặc dù có vai trò sinh thái quan trọng, động vật có vú nhỏ thường bị bỏ qua trong các nỗ lực bảo tồn. Chúng thường được xem là sâu bọ gây hại cho nông nghiệp hoặc là vật mang mầm bệnh, nên nhận được sự hỗ trợ công chúng hạn chế và hầu như không có trong các sáng kiến giám sát đa dạng sinh học toàn cầu.

Nghiên cứu này nhấn mạnh sự cần thiết phải xem xét lại mối quan hệ của chúng ta với những sinh vật thường bị hiểu lầm này. Sự suy giảm của động vật có vú nhỏ không chỉ là sự mất mát đa dạng sinh học—mà còn là một dấu hiệu cảnh báo về sự bất ổn sinh thái sâu sắc. Là các thành phần quan trọng trong mạng lưới thực phẩm và động lực rừng, sức khỏe của chúng liên quan chặt chẽ với sự khỏe mạnh của hệ sinh thái và, cuối cùng, là phúc lợi của con người [6]. Việc hiểu và giảm thiểu các yếu tố gây suy giảm này là rất quan trọng không chỉ để bảo tồn nhóm loài này mà còn để bảo vệ khả năng phục hồi của các hệ sinh thái Bắc Mỹ trong bối cảnh sự thay đổi môi trường nhanh chóng.

Tài liệu tham khảo

[1] Vuong QH. (2024). Wild Wise Weird. https://www.amazon.com/dp/B0BG2NNHY6/

[2] Medd A, et al. (2025). Continental declines in North American small mammal populations. Biological Conservation, 306, 111109. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2025.111109 

[3] Reed PM, et al. (2023). Supplementation of seasonal natural resources with year-round anthropogenic resources by coyotes in natural fragments within a high-density urban area. Wildlife Biology, 2023(4), e01095. https://doi.org/10.1002/wlb3.01095 

[4] Smith GB, et al. (2024). Pauli Dietary partitioning of fishers and martens in a rapidly changing landscape Food Webs, 41, e00375. https://doi.org/10.1016/j.fooweb.2024.e00375 

[5] Kubelka V, et al. (2018). Global pattern of nest predation is disrupted by climate change in shorebirds. Science, 362, 680-683. https://www.science.org/doi/10.1126/science.aat8695 

[6] Nguyen MH. (2024). How can satirical fables offer us a vision for sustainability? Visions for Sustainability. https://ojs.unito.it/index.php/visions/article/view/11267