Không khí ô nhiễm, ý tưởng mờ nhạt: Khi ô nhiễm không khí kìm hãm đổi mới sáng tạo

Vịt Đầu Đen

20-04-2025

Innovation can help Kingfisher conserve energy while maintaining a sense of tranquility, which is suitable for an increasingly advanced age with diminishing physical strength.

Trích “Innovation”; Wild Wise Weird [1]

Ô nhiễm không khí từ lâu đã được công nhận là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới cho thấy nó còn âm thầm kìm hãm tăng trưởng kinh tế bằng cách làm suy giảm khả năng đổi mới sáng tạo. Trong nghiên cứu của mình, Bracht và Verhoeven [2] đã định lượng tác động ít được chú ý này, cho thấy rằng việc tiếp xúc với bụi mịn (PM2.5) làm suy giảm đáng kể năng suất phát minh trên toàn châu Âu.

Phân tích dữ liệu từ 977 khu vực châu Âu trong giai đoạn 2001–2012, các tác giả sử dụng hiện tượng khí tượng học—như nghịch nhiệt (thermal inversions) và điều kiện thông gió tự nhiên kém—làm công cụ để tách biệt ảnh hưởng nhân quả của ô nhiễm không khí. Kết quả rất đáng chú ý: một mức giảm PM2.5 tương đương với mức trung bình hàng năm của châu Âu dẫn đến tăng 1,2% số lượng bằng sáng chế, tương đương với 1,51 bằng sáng chế bổ sung mỗi khu vực mỗi năm.

Tác động này rõ nét nhất tại các khu vực đô thị và nơi có mức ô nhiễm cao—cũng là những trung tâm đổi mới mạnh mẽ. Đáng lưu ý, sự suy giảm không chỉ diễn ra ở các sáng chế “chất lượng thấp”; ngược lại, các bằng sáng chế có ảnh hưởng lớn nhất—những sáng chế nhận được nhiều trích dẫn và được đăng ký quốc tế rộng rãi—mới là những đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề hơn. Điều này cho thấy ô nhiễm không chỉ làm giảm số lượng phát minh, mà còn làm tổn hại đến giá trị xã hội và kinh tế tiềm năng của đổi mới [2].

Tác động của nghiên cứu này vượt xa các phép tính kinh tế thông thường. Các đánh giá truyền thống về chi phí của ô nhiễm không khí thường tập trung vào ảnh hưởng sức khỏe và năng suất lao động—như giảm thời gian làm việc hoặc tử vong sớm [3–5]. Tuy nhiên, khi tính thêm yếu tố đổi mới, Bracht và Verhoeven ước tính chi phí kinh tế của ô nhiễm không khí tăng thêm khoảng 75%, tương đương với 0,11% GDP mỗi năm [2].

Vượt trên các con số kinh tế, phát hiện này nhấn mạnh mối liên hệ sâu sắc giữa con người và thiên nhiên. Suy thoái môi trường không chỉ làm tổn thương hệ sinh thái hay sức khỏe con người—nó còn bào mòn khả năng sáng tạo, tư duy và tiến bộ công nghệ. Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức cấp bách đòi hỏi giải pháp mang tính đổi mới, việc bảo vệ chất lượng không khí không chỉ là vấn đề chính sách y tế, mà còn là một khoản đầu tư chiến lược cho tương lai tập thể của chúng ta [6,7].

Tài liệu tham khảo

[1] Vuong QH. (2024). Wild Wise Weird. https://www.amazon.com/dp/B0BG2NNHY6/ 

[2] Bracht F, Verhoeven D. (2024). Air pollution and innovation. Journal of Environmental Economics and Management, 130, 103102. https://doi.org/10.1016/j.jeem.2024.103102

[3] Landrigan PJ, et al. (2018). The lancet commission on pollution and health. The Lancet, 391, 462-512. https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(17)32345-0/fulltext 

[4] Zivin JG, Neidell M. (2012). The impact of pollution on worker productivity. American Economic Review, 102, 3652-3673. https://www.aeaweb.org/articles?id=10.1257/aer.102.7.3652 

[5] Chang TY, et al. (2019). The effect of pollution on worker productivity: Evidence from call center workers in China. American Economic Journal: Applied Economics, 11, 151-172. https://www.aeaweb.org/articles?id=10.1257/app.20160436 

[6] Vuong QH, Nguyen MH. (2024). Exploring the role of rejection in scholarly knowledge production: Insights from granular interaction thinking and information theory. Learned Publishing, 37, e1636. https://doi.org/10.1002/leap.1636 

[7] Nguyen MH. (2024). How can satirical fables offer us a vision for sustainability? Visions for Sustainability. https://ojs.unito.it/index.php/visions/article/view/11267